.png){kind=small}
En wat is eigenlijk de link met fysieke veiligheid? Nieuw onderzoek van de Eindhoven University of Technology: Veiligheid op het werk gaat verder dan fysieke bescherming. Sociale en psychologische veiligheid zijn cruciale aspecten die samen bijdragen aan een omgeving waarin medewerkers zich beschermt, gehoord en gewaardeerd voelen.
Wat is sociale veiligheid?
Sociale veiligheid betekent dat medewerkers beschermd zijn tegen schadelijk gedrag zoals pesten, discriminatie, intimidatie en agressie. Het doel is een respectvolle en inclusieve werkomgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn.
Een voorbeeld: Een organisatie met een zero-tolerance beleid tegen discriminatie zorgt ervoor dat medewerkers zonder angst voor uitsluiting of intimidatie kunnen werken. Sociale veiligheid richt zich op gedragscodes en respect en vormt daarmee de basis voor vertrouwen en samenwerking.
Wat is psychologische veiligheid?
Psychologische veiligheid draait om het gevoel dat het veilig is om vragen te stellen, fouten te maken en ideeën te delen zonder angst voor negatieve reacties. Dit bevordert open communicatie en samenwerking binnen teams.
Een voorbeeld: Een medewerker durft in een teamoverleg te zeggen dat een strategie niet werkt, omdat feedback wordt gewaardeerd. Psychologische veiligheid stimuleert innovatie, leren en een open cultuur waarin mensen optimaal kunnen bijdragen.
Belangrijkste verschillen:
Aspect | Sociale veiligheid | Psychologische veiligheid |
Focus | Bescherming tegen schadelijk gedrag | Vertrouwen om open te communiceren |
Doel | Respectvolle werkomgeving | Innovatie en samenwerking |
Betrokkenheid | Brede sociale context | Teams en werkdynamiek |
Voorwaarden | Gedragscodes | Openheid en fouten accepteren |
De link met arboveiligheid
Binnen arbobeleid zijn sociale en psychologische veiligheid onmisbaar. Sociale veiligheid voorkomt schadelijk gedrag, terwijl psychologische veiligheid een cultuur van leren en samenwerken ondersteunt. Samen zorgen ze voor een veilige, gezonde en productieve werkplek. Beide zijn een voorwaarde voor fysieke veiligheid. Als men zich niet durft uit te spreken zal aanspreken op onveilig gedrag ook lastig zijn.
Hoe vertaalt dit zich naar de praktijk?
Een recente studie door Jennifer van den Berg, Alex Alblas, Pascale Le Blanc en A. Georges L. Romme van de Eindhoven University of Technology, uitgevoerd binnen de Nederlandse thuiszorgsector, toont aan dat het toepassen van zowel sociale als psychologische veiligheid leidt tot empowerment van medewerkers. Dit resulteert in een aanzienlijke verbetering van de organisatorische veerkracht.
Waarom is dit belangrijk?
Empowerment stelt medewerkers in staat om input te leveren op tactische en strategische niveaus, wat leidt tot beter onderbouwde en effectievere beslissingen. Dit verhoogt tevens het vermogen van een organisatie om te anticiperen op en aan te passen aan uitdagingen en crises.
Leiderschap is cruciaal
Een betrokken management is hierbij essentieel. Wanneer het commitment vanuit het management wegvalt, bijvoorbeeld door een leidinggevende die vertrekt of een bedrijfsovername waarbij deze prioriteiten niet worden voortgezet, heeft dit direct een negatieve invloed op de organisatorische veerkracht. Voorbeeldgedrag van het management versterkt de geloofwaardigheid van het veiligheidsprogramma op een positieve manier. Erkenning geven aan medewerkers die meldingen maken, actief feedback vragen en dilemma’s bespreekbaar maken helpt. “Tell me something I don’t want to know?”
Handvatten voor de praktijk
Om sociale en psychologische veiligheid te waarborgen en de positieve effecten te benutten, kunnen organisaties de volgende stappen nemen:
Organisatiestrategie
Empowerment moet niet blijven hangen bij de operationele taken. Betrek medewerkers ook bij tactische en strategische beslissingen om optimaal van hun bijdrage gebruik te maken.
Cultuurverandering
Het stimuleren van psychologische veiligheid op alle niveaus is cruciaal. Creëer een cultuur waarin openheid en leren centraal staan.
Leiderschap
Consistente en betrokken leiders zijn onmisbaar. Zij moeten het goede voorbeeld geven en zorgen voor een omgeving waarin medewerkers zich gehoord en gesteund voelen.
Door deze aspecten centraal te stellen, kan een organisatie niet alleen de werktevredenheid verhogen, maar ook de wendbaarheid en het succes op lange termijn verbeteren.
Meer informatie? Contact André Witbreuk andre@defederatie.nl
“Binnen het Hoogheemraadschap van Delfland willen we pro-actief met veiligheid & gezondheid omgaan. We geloven dat de sleutel tot continue verbetering op het gebied van fysieke (arbo)-veiligheid ligt in het creëren van een gezonde sociale- en psychologische veiligheidscultuur. De veiligheidscultuur op zich bestaat niet; het is een afgeleide van de heersende organisatiecultuur. De trainers van de Federatie begrijpen dit heel goed en sturen juist in de workshops en trainingen die we met ze doen op die sociale- & psychologische veiligheid. Ze schromen niet een appel te doen op de lijnorganisatie om hierin het voortouw te nemen en zijn op een heel sociaal veilige manier vragen te stellen of een spiegel voor te houden wat onze collega’s nét uit hun comfortzone haalt. Daardoor gebeurt er wat, er komt energie op”.
César Franken
Manager Veiligheid & Gezondheid
Hoogheemraadschap van Delfland
Comments